Groźby karalne to jedno z częstszych przestępstw rozpatrywanych przez sądy. Czasem wystarczy kilka słów, aby usłyszeć zarzut z art. 190 k.k. – nawet jeśli wypowiedź padła w emocjach, przez telefon czy w Internecie. Kluczowe jest to, czy groźba wzbudziła uzasadnioną obawę u pokrzywdzonego. Jeżeli stoisz w obliczu takiej sprawy, pomoże Ci doświadczony adwokat prawo karnego z Warszawy lub karnista, który oceni sytuację i przygotuje skuteczną linię obrony.

Co mówi art. 190 k.k.?

Zgodnie z Kodeksem karnym: kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby jej najbliższej, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Nie każda nieprzyjemna wypowiedź spełnia jednak znamiona tego przestępstwa. Istotne jest, aby groźba była realna i aby wzbudziła w adresacie uzasadnioną obawę, że zostanie zrealizowana.

‍

Czym jest „uzasadniona obawa”?

To kluczowy element. Sąd ocenia nie tylko, co zostało powiedziane, ale przede wszystkim, jak odebrała to osoba pokrzywdzona. Przykład: zdanie „jeszcze się policzymy” rzucone sąsiadowi na klatce schodowej nie zawsze będzie przestępstwem. Jednak w sytuacji, gdy towarzyszy temu agresywne zachowanie, wcześniejsze konflikty i obawa o bezpieczeństwo, sąd może uznać, że doszło do groźby karalnej.

Ważne jest także, że ocena obawy ma być obiektywna – nie wystarczy subiektywny lęk osoby, która z natury jest lękliwa. Musi istnieć racjonalna podstawa, by uznać groźbę za poważną.

Groźba karalna a groźba bezprawna – różnice

Warto zaznaczyć, że pojęcie groźby w prawie karnym nie zawsze oznacza to samo. Groźba karalna, o której mowa w art. 190 k.k., dotyczy zapowiedzi popełnienia przestępstwa na szkodę adresata lub osoby mu bliskiej. Przykładami mogą być słowa „pobiję cię” czy „spalę twój samochód”.

Z kolei groźba bezprawna ma szerszy zakres i została zdefiniowana w art. 115 § 12 k.k. Obejmuje nie tylko groźbę popełnienia przestępstwa, ale także zapowiedź wywołania postępowania karnego przeciwko komuś czy rozgłoszenia informacji mogącej poniżyć inną osobę. Groźba bezprawna często występuje w kontekście przestępstw takich jak wymuszenie rozbójnicze czy szantaż.

Różnica polega więc na tym, że groźba karalna z art. 190 k.k. jest jednym z rodzajów groźby bezprawnej, ale nie każda groźba bezprawna będzie od razu stanowić groźbę karalną w rozumieniu tego przepisu.

Groźby w internecie i przez telefon

Coraz częściej sprawy o groźby dotyczą wiadomości SMS, komunikatorów czy mediów społecznościowych. Pojawia się tu dodatkowy dowód – zapis rozmowy, screen czy nagranie. Choć autor często twierdzi, że „to tylko żart”, sądy podchodzą do takich sytuacji bardzo poważnie. Groźby przekazywane elektronicznie bywają uznawane za szczególnie dolegliwe, bo łatwo je utrwalić i przedstawić organom ścigania.

Kontekst rodzinny i sąsiedzki

Sprawy o groźby karalne najczęściej pojawiają się na tle sporów rodzinnych i sąsiedzkich. Bywa, że zarzuty opierają się na jednym zdaniu, wypowiedzianym w trakcie awantury. W takich sytuacjach kluczowe jest, czy rzeczywiście groźba była poważna, czy też stanowiła jedynie emocjonalny wybuch. Dlatego tak duże znaczenie ma dokładne przesłuchanie świadków i analiza całego kontekstu zdarzenia.

Tryb ścigania – przestępstwo prywatnoskargowe

Groźby karalne z art. 190 k.k. należą do kategorii przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego. To oznacza, że to sam pokrzywdzony musi złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i poprowadzić sprawę przed sądem. Organy ścigania podejmują działania jedynie wyjątkowo – gdy groźba była związana z innym przestępstwem i wtedy sprawa może być ścigana z urzędu. W praktyce oznacza to, że wiele postępowań o groźby toczy się w sądach w trybie prywatnoskargowym, a strony często same muszą zadbać o dowody i argumentację.

‍

Jak bronić się w sprawach o groźby?

Dla osoby oskarżonej istotne jest, że nie każda wypowiedź będzie automatycznie traktowana jako groźba karalna. Adwokat prawa karnego lub doświadczony karnista może wskazywać m.in. na:

- brak realności groźby,

- brak obawy po stronie pokrzywdzonego,

- kontekst sytuacyjny (np. żart, ironia, brak powagi),

- brak zamiaru wywołania lęku.

‍

W praktyce często zdarza się, że dopiero analiza nagrań, wiadomości czy przesłuchań świadków pozwala ocenić, czy doszło do przestępstwa.

‍

Sankcje i możliwość łagodniejszego rozstrzygnięcia

Za groźby karalne grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności. Należy jednak pamiętać, że sąd może zastosować środki łagodniejsze. W sprawach mniejszej wagi częstym rozwiązaniem jest warunkowe umorzenie postępowania, które pozwala uniknąć wpisu w rejestr karny. Dodatkowo sąd może orzec świadczenie pieniężne lub zobowiązać oskarżonego do przeprosin.

Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?

Sprawy o groźby karalne często rozgrywają się na granicy prawa i subiektywnej oceny sytuacji. Dlatego tak ważna jest odpowiednia linia obrony – wskazanie kontekstu, przytoczenie świadków, powołanie się na brak realności groźby.

Jeżeli zostałeś oskarżony o groźby karalne, nie zwlekaj. Adwokat prawa karnego Warszawa lub doświadczony karnista pomoże Ci w ocenie sytuacji, przygotuje odpowiednią strategię procesową i zadba o to, aby sprawa zakończyła się możliwie najkorzystniej.

‍